Tasarımcı nedir ve neden tasarımcıya tasarım yaptırılır?
Birçok insan güzel tasarımdan anlar/yorumlayabilir fakat bir tasarımı yaparkenki görsel kabiliyet, tasarım ve program bilgisi, el alışkanlığı, tasarıma odaklanmak için zaman daha az insana has bir durum. Bu sebepten bazı insanlara “tasarımcı” der ve tasarımcı tercih ederiz.
Tasarım branşı da diğer branşlar gibi kendi içinde eğitimi ve uzmanlığı olan bir alan. Tasarımın ticaretteki veya sosyal alandaki rolü yüzyıllardır bilinen birşey haliyle eğitimi ilkokuldaki görsel sanat derslerinden, dünyanın popüler üniversitelerindeki fakültelere kadar kendine yer edinmiştir. Hatta sadece Güzel Sanatlar Üniversitesi diye ülkemizde üniversite vardır, eğitimi şart olduğu için değil, ne kadar ciddiye alındığını belirtmek için anlattım. Nasıl ki yapı inşası ustalık gerektirir tasarım da öyle tecrübe ve uzmanlıkla doğru şekil alır. En basit örnek; bir logonun ufak kullanımda sorun çıkarmaması için olabildiğince sade ve kalın leke etkisi olması ve yapılan işin vektörel olarak kaydedilmesi önemlidir, buna tasarımcılar bile bazen dikkat etmeyebiliyor ama bunun en çok farkında olanlar da tasarımcılardır. Öte yandan birçok firma/işletme sahibi, tasarımlarının verimsiz olmasını istemediğinden tasarım branşını ciddiye almıştır. Çünkü bu konuda kendini geliştirmiş ve tecrübesi olan insanlara bu iş verildiğinde daha net ve manalı sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Bu iş de her iş gibi disiplinle güzel sonuçlanır. Tabi yine her branşta olduğu gibi tasarımcıdan tasarımcıya farklar olabilir. Bazı tasarımcılar sadece program ve matbaa bilgisiyle tasarımcıdır, bazıları ise gerçekten özenli ve iyi tasarım çıkardığından tasarımcıdır.
Hayal ettiğiniz tasarımı en kısa yoldan nasıl anlatır ve yaptırırsınız?
Örnek tasarım gösterin
Tasarım yaptıranların birçoğu aklında bir örnek tuttuğunun farkında olmayabiliyor. Yani önce tasarımı yaptırıyor sonra “aslında şöyle olabilirdi” diyor. Halbuki; en baştan hayal ettiğini bir örnekle gösterse kimse fazladan uğraşmadan kestirme sonuç çıkacak. Detaylıca konuşarak, yazarak anlatmak yerine örnek bi tasarım göstermek en kestirme yoldur. Tabiki gösterilen örnek ile birebir aynısı olmaması gerektiğini de mutlaka belirtin. Sonuçta yapılan tasarım daha nokta atışı ortaya çıkacaktır.
Tasarımın yapılacağı yeri de fotoğrafla veya bir örnekle gösterin
Fotoğraf çekip göndermek çok basit birşeydir ; cep telefonuyla tasarımın yapılacağı yerin fotoğrafını çekip tasarımcıya gönderin. Fotoğraf herşeyi toparlar. Tasarımcı bunu görür görmez tasarım aklında şekillenir. Tasarım yapılacak yer eğer bir dış mekan ise ve fotoğrafla gösterme imkanınız yoksa Google Sokak Görünümü haritası ile ilgili adrese gidip dış görüntüsünü alıp gönderin. Eğer tasarımın nereye yapılacağını anlatmazsanız tasarımcı ne yapmaya çalıştığınızı çözemeyebilir.
Tasarıma sürekli müdahale etmeyin çünkü müdahale edilen işlerin çoğu ya gerçekleşemiyor ya da kötü hal alabiliyor.
İşletmeniz var ama ne tasarım yaptıracağınıza karar veremediniz mi?
İşletmenizin ne üzerine olduğunu ve tasarımla varmak istediğiniz amacınızı anlatın (misal olarak “caddede görünür olmak istiyorum” veya “sosyal medyada görünür” olmak gibi amacınızı anlatın) zaten bunu anlatırken tasarım akılda oluşacaktır.
Kendi kafanızda tamamladığınızı anlatmak yerine tasarımcının kafasındaki eksikleri tamamlayın. Hizmet amacınızı kendinize saklayıp sadece “bana tabela yap” derseniz yani siz sadece tabela kendiliğinden bişeyler olsun diye düşünürseniz sonuçta çıkan şey sadece tabela görüntüsü olur, yani o tabelada bi mana müşteriye bi çağrı olmaz. İşinizi şansa bırakmayın “ben şöyle bir firmayım, caddede görünür olmak istiyorum, rakiplerim şöyle” gibi amacı anlatın ve örnek gösterin. Tasarımcı konuyu anladıktan sonra zaten gerisini tahmin edebilecektir siz de istediğiniz tasarımı anlatırken yorulmayacaksınız. Yani ticari amacınızı tasarımcıya sır gibi tutmayın. Eğer bir gıda firmasıysanız en azından gıda firması olduğunuzu da mutlaka belirtin, gıda firması olduğunuzu belirtmeden tasarım isterseniz çıkan tasarım teknoloji firması tasarımı gibi olur ve başa dönersiniz. Bilgide açık olun. Anlatın. Çünkü olurya tasarımcı gıda firmasında genelde kırmızı turuncu sarı gibi sıcak renkler kullanılır (iştah açıcı bir renk olduğundan) tasarımcı gıda firmasına göre renklere dikkat edecektir eğer gıda firması olduğunuzu demezseniz tasarımcı yanlışlıkla mavi renkler kullanabilir.
Tasarım ihtiyacım olduğunu nerden anlarım?
Rakiplerinizle aynı içeriğe sahipseniz aynı işi yapıyor aynı performansı gösteriyorsanız ama rakibiniz daha çok dikkat çekiyorsa orada anlayınki bir pazarlama farklılığı var ve bu genelde marka/görsel dikkat çekiciliğiyle ilgili olabiliyor. Bu tasarım ihtiyacı olduğuna işarettir. Tabi bazen başka temel faktörlerde devreye girebiliyor; fiyat, lokasyon, hizmet kalitesi … gibi ama ilk görüşte tasarımı görüp yol değiştirenleri de hesaba katarsanız tasarım ihtiyacı da olduğunu farkedeceksiniz.
Tasarımın fiyatı neye göre belirlenir?
İşlemdeki zorluğa, özveriye ve çalışılan zamana göre.
Bu iş beden işi değil haliyle fiyatını belirlerken az ile çoğu kıyas etmek gerekiyor. Az zorluk nerde çok zorluk nerde onu kıyas edersek; Örneğin bir antetli kağıt veya zarf tasarımı zaten belli olan bir logo ve kurumsal tasarımın a4’e uygulanması şeklindedir bu fazla zaman gerektirmez tasarımda az fiyat olabilir fakat bir mobil uygulama arabirim tasarımı öyle kompleks birşeydir ki; sayfalarca içeriğin çalışabilir halde kullanılabilmesi için içerik yazılarından ikonlarına kadar herşeyi tek tek düşünerek yerleştirmeniz ve tasarlamanız gerekmekte oldukça çok tasarım işlemi gerektiği için bu çalışma, fiyat farkına sebep olur. Çok sayfalı kataloglar ve dergi gibi dolu dolu içerikler de zor olduğundan ve çok zaman ve emek istediğinden fiyat farkına sebep olur. Bu farkı yaparken tecrübe ettim yani kısa süren iş ile uzun süre yoğunlaştığınız iş arasında bir emek/fiyat farkı var.
Başka bir örnek ise durağan kağıt üzerindeki tasarım ile ekranlarda animasyon olarak hareket eden tasarım arasında zorluk farkı olması. Bu da fiyatı yükselten bir sebep çünkü animasyon (veya motion design) en zor tasarım işlerinden biridir haliyle bu zor süreç fiyata da yansır sebebi şu; sadece tasarım yapmaktan ziyade o tasarımı farklı bir programdaki zaman çizelgesinde tek tek zamanlayıp efektlendirmeniz hatta gerekiyorsa müzikle senkorize etmeniz gerekmekte. Sadece 5-10 saniyelik animasyonda bile aralıksız yarım saat veya 3 saat gibi uğraştığınız olur. Ben bunu onlarca kez yaşadım. Millet sadece 5-10 saniyelik animasyon geçişi görür ama arkaplanda ne kadar uğraştığınızı göremez.
Ayrıca belirtmek isterim; Tasarım fiyatı kesinlikle ama kesinlikle “okulunu okumuş” diye belirlenmez, gidilen okula kanıyorsanız bu zaten benim işime gelir şayet ben de zaten okulundan mezunum ama güzel gerçek şuki kişinin kabiliyet ve özverisi okulu aşan birşey. Fiyat; kabiliyet, özveri ve emek ile şekillenmeli.
Faik Aydın
